Οσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης...

Όσιος Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης. Αγίασε μέσα στην Ομόνοια τής Αθήνας !

Ο νέο-ανακηρυχθείς  Όσιος Πορφύριος γεννήθηκε στην Εύβοια, στον Άγιο Ιωάννη Καρυστίας, στις 7 Φεβρουαρίου 1906.

Αποκαλυπτική της κατά Χριστόν σοφίας και της μεγάλης ταπείνωσης που τον χαρακτήριζε, είναι η πνευματική του διαθήκη, που παραθέτουμε στη συνέχεια:

Η ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΟΥ...

«Αγαπητά πνευματικά μου παιδιά,

Τώρα που ακόμη έχω τας φρένας μου σώας, θέλω να σας πω μερικές συμβουλές. Από μικρό παιδί όλο στις αμαρτίες ήμουνα. Και όταν με έστελνε η μητέρα μου να φυλάξω τα ζώα στο βουνό, γιατί ο πατέρας μου, επειδή ήμασταν πτωχοί, είχε πάει στη διώρυγα του Παναμά, για εμάς τα παιδιά του, εκεί που έβοσκα τα ζώα, συλλαβιστά διάβαζα το βίο του Αγίου Ιωάννου του Καλυβίτου και πάρα πολύ αγάπησα τον Άγιο Ιωάννη και έκανα πάρα πολλές προσευχές, σαν μικρό παιδί που ήμουνα 12-15 χρόνων, δεν θυμάμαι ακριβώς καλά.

Και θέλοντας να τον μιμηθώ, με πολύ αγώνα, έφυγα από τους γονείς μου κρυφά και ήλθα στα Καυσοκαλύβια του Αγίου Όρους και υποτάχθηκα σε δύο Γέροντες αυταδέλφους, Παντελεήμονα και Ιωαννίκιο. Μου έτυχε να είναι πολύ ευσεβείς και ενάρετοι και τους αγάπησα πάρα πολύ και γι’ αυτό, με την ευχή τους, τους έκανα άκρα υπακοή.
Αυτό με βοήθησε πάρα πολύ, αισθάνθηκα και μεγάλη αγάπη και προς το Θεό και πέρασα πάρα πολύ καλά. Αλλά, κατά παραχώρηση Θεού, για τις αμαρτίες μου, αρρώστησα πολύ και οι Γέροντές μου μου είπαν να πάω στους γονείς μου στο χωριό μου εις τον Άγιο Ιωάννην Ευβοίας.

Και ενώ από μικρό παιδί είχα κάνει πολλές αμαρτίες, όταν ξαναπήγα στον κόσμο, συνέχισα τις αμαρτίες, οι οποίες μέχρι σήμερα έγιναν πάρα πολλές.
Ο κόσμος όμως με πήραν από καλό και όλοι φωνάζουνε ότι είμαι άγιος. Εγώ όμως αισθάνομαι ότι είμαι ο πιο αμαρτωλός άνθρωπος του κόσμου. Όσα ενθυμόμουνα βεβαίως τα εξομολογήθηκα και γνωρίζω ότι γι’ αυτά που εξομολογήθηκα με συγχώρησε ο Θεός, αλλά όμως τώρα έχω ένα συναίσθημα ότι και τα πνευματικά μου αμαρτήματα είναι πάρα πολλά και παρακαλώ όσοι με έχετε γνωρίσει να κάνετε προσευχή για μένα, διότι και εγώ, όταν ζούσα, πολύ ταπεινά έκανα προσευχή για σας.
Αλλά όμως, τώρα που θα πάω για τον ουρανό, έχω το συναίσθημα ότι ο Θεός θα μου πη:
Τι θέλεις εσύ εδώ; Εγώ ένα έχω να του πω: Δεν είμαι άξιος, Κύριε, για εδώ, αλλά ό,τι θέλει η αγάπη σου ας κάμη για μένα. Από εκεί και πέρα, δεν ξέρω τι θα γίνη. Επιθυμώ όμως να ενεργήση η αγάπη του Θεού.

Και πάντα εύχομαι τα πνευματικά μου παιδιά να αγαπήσουν το Θεό, που είναι το παν, για να μας αξιώση να μπούμε στην επίγειο άκτιστη Εκκλησία του. Γιατί από εδώ πρέπει να αρχίσουμε. Εγώ πάντα είχα την προσπάθεια να προσεύχωμαι και να διαβάζω τους ύμνους της Εκκλησίας, την Αγία Γραφή και τους βίους των Αγίων μας και εύχομαι και εσείς να κάνετε το ίδιο. Εγώ προσπάθησα με τη χάρι του Θεού να πλησιάσω τον Θεό και εύχομαι και σεις να κάνετε το ίδιο.

Παρακαλώ όλους σας να με συγχωρέσετε για ό,τι σας στενοχώρησα

Ιερομόναχος Πορφύριος
Εν Καυσοκαλυβίοις τη 4/17 Ιουνίου 1991
======================================

Το κοσμικό του όνομα του Οσίου Πορφυρίου ήταν Ευάγγελος και ήταν το τέταρτο από τα πέντε παιδιά μιας φτωχής και ευσεβούς αγροτικής οικογένειας. Ο πατέρας του αναγκάστηκε να ξενιτευτεί και εργάστηκε στην κατασκευή της Διώρυγας του Παναμά. Ο μικρός Ευάγγελος πήγε στο σχολείο μόνο για δύο χρόνια, καθώς άρχισε να εργάζεται, αρχικά σε ανθρακωρυχείο της Εύβοιας και κατόπιν σε παντοπωλεία της Χαλκίδας και του Πειραιά.

Χαρακτηριστικό του αγίου ήταν η μεγάλη ευσπλαχνία και βαθιά αγάπη που επιδείκνυε προς τα πνευματικά του τέκνα. Έτσι ερμηνεύεται και το πλήθος των πιστών που προσέτρεχαν να βρουν ανάπαυση και παρηγοριά κάτω από το πετραχήλι του. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του η υγεία του επιδεινώθηκε ραγδαία, έχασε την όρασή του και ταλαιπωρήθηκε από έσχατη εξάντληση. Παρ’ όλα αυτά όμως εξακολουθούσε να προσφέρει απλόχερα τις συμβουλές και την αγάπη του στους πολυάριθμους επισκέπτες του.

Σε ένα παντοπωλείο διάβασε το βίο του αγ. Ιωάννη του Καλυβίτη και εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ, που απέκτησε μεγάλο ζήλο για το μοναχικό βίο. Σε ηλικία 13 περίπου ετών πήγε στο Άγιο Όρος και καθ’ οδόν γνωρίστηκε με τον ιερομ. Παντελεήμονα τον Πνευματικό, τον κατοπινό του Γέροντα. Ο Παντελεήμων τον παρουσίασε σαν ανεψιό του, για να μπορέσει να εισέλθει στην Αθωνική Πολιτεία.

Ο νεαρός Ευάγγελος έζησε μαζί με το Γέρ. Παντελεήμονα και τον π. Ιωαννίκιο στην καλύβη του Αγ. Γεωργίου στα Καυσοκαλύβια. Έδειξε μεγάλο ζήλο στα καθήκοντά του, τόσο στο ναό και τη μελέτη, όσο και στις πολλές χειρωνακτικές εργασίες της καλύβης. Όπως έλεγε αργότερα ο ίδιος, δούλευε διαρκώς, για να μη μένει αργός και εφάμαρτος ο λογισμός του. Μετά από λίγο καιρό εκάρη μοναχός με το όνομα Νικήτας.

Οι έντονοι ασκητικοί αγώνες του σύντομα καρποφόρησαν και απέκτησε ως δωρεά της θείας χάριτος το διορατικό χάρισμα. Παράλληλα, όμως, οι κακουχίες της ασκητικής ζωής και η σωματική εξασθένιση της σάρκας, τον οδήγησαν στην προσβολή από μία σοβαρή πλευρίτιδα. Αναγκάστηκε, έτσι, να εγκαταλείψει τον Άθω και σε ηλικία 19 ετών μετέβη στην Ι. Μονή Αγ. Χαραλάμπους Λευκών Ευβοίας, μέχρι να αποκατασταθεί η υγεία του.

Σε ηλικία 21 ετών γνωρίστηκε με τον Αρχιεπίσκοπο Σινά Πορφύριο, ο οποίος εντυπωσιάστηκε από την πνευματική καλλιέργεια του νεαρού μοναχού και στις 26 Ιουλίου του 1926 τον χειροτόνησε διάκονο, ενώ την επομένη, του Αγ. Παντελεήμονος, τον προεχείρισε στο βαθμό της ιερωσύνης, δίνοντάς του το όνομα Πορφύριος.

Λίγο αργότερα χειροθετήθηκε Πνευματικός και διακόνησε σε διάφορες περιοχές της Εύβοιας. Μεταξύ 1940-1973 υπηρέτησε ως εφημέριος στο Ι. Παρεκκλήσιο του Αγ. Γερασίμου στην Πολυκλινική Αθηνών, “στην έρημο της Ομονοίας”, όπως έλεγε ο ίδιος χαριτολογώντας. Κατόπιν δεχόταν τα πνευματικά του τέκνα στον Αγ. Νικόλαο Καλλισίων Πεντέλης, όπου από το 1955 είχε μισθώσει ένα μικρό ναΰδριο. Αργότερα εγκαταβίωσε σε μικρό οικίσκο στο Μήλεσι Ωρωπού.

Λόγοι του Αγίου  Πορφυρίου  περί της αγωγής των παιδιών

1. Η αγωγή των παιδιών αρχίζει απ' την ώρα της συλλήψεως τους

Η αγωγή των παιδιών αρχίζει απ' την ώρα της συλλήψεως τους. Το έμβρυο ακούει κι αισθάνεται μέσα στην κοιλιά της μητέρας του. Ναι, ακούει και βλέπει με τα μάτια της μητέρας. Αντιλαμβάνεται τις κινήσεις και τα συναισθήματα της, παρόλο που ο νους του δεν έχει αναπτυχθεί. Σκοτεινιάζει το πρόσωπο της μάνας; Σκοτεινιάζει κι αυτό. Νευριάζει η μάνα; Νευριάζει κι αυτό. Ό,τι αισθάνεται η μητέρα (λύπη, πόνο, φόβο, άγχος κ.λπ.), τα ζει κι αυτό. Αν ή μάνα δεν το θέλει το έμβρυο, αν δεν το αγαπάει, αυτό το αισθάνεται και δημιουργούνται τραύματα στην ψυχούλα του, που το συνοδεύουν σ όλη του τη ζωή. Το αντίθετο συμβαίνει με τ' άγια συναισθήματα της μάνας. Όταν έχει χαρά, ειρήνη, αγάπη στο έμβρυο, τα μεταδίδει σ' αυτό μυστικά, όπως συμβαίνει με τα γεννημένα παιδιά.

Γι' αυτό πρέπει η μητέρα να προσεύχεται πολύ κατά την περίοδο της κυήσεως καί ν' αγαπάει το έμβρυο, να χαϊδεύει την κοιλιά της, να διαβάζει Ψαλμούς, να ψάλλει Τροπάρια, να ζει ζωή αγία. Αυτό είναι καί δική της ωφέλεια, αλλά κάνει θυσίες και για χάρη του εμβρύου, για να γίνει και το παιδί πιο άγιο, ν' αποκτήσει απ' την αρχή άγιες καταβολές. Είδατε πόσο λεπτό πράγμα είναι για τη γυναίκα να κυοφορεί παιδί; Πόση ευθύνη και πόση τιμή!

Θα σας πω κάτι σχετικό και γι' άλλα άψυχα και μη λογικά όντα και θα το καταλάβετε λίγο. Στην Αμερική εφαρμόζουν πειραματικά το εξής: Σε δύο ίδιες αίθουσες, με ίδιες θερμοκρασίες, ίδιο πότισμα και ίδιο χώμα, φυτεύουν λουλούδια. Υπάρχει όμως μια διαφορά. Στη μια αίθουσα βάζουν απαλή κι ευχάριστη μουσική. Το αποτέλεσμα; Τι να σας πω! Τα λουλούδια αυτής της αίθουσας παρουσιάζουν τεράστια διαφορά σε σχέση με τ' άλλα.  Έχουν άλλη ζωηράδα, το χρώμα τους είναι πιο ωραίο, κι η ανάπτυξη τους είναι ασύγκριτα μεγαλύτερη.

2. Εκείνο που σώζει και φτιάχνει καλά παιδιά είναι η ζωή των γονέων μέσα στο σπίτι.

Εκείνο που σώζει και φτιάχνει καλά παιδιά είναι η ζωή των γονέων μέσα στο σπίτι. Οι γονείς πρέπει να δοθούνε στην αγάπη του Θεού. Πρέπει να γίνουνε άγιοι κοντά στα παιδιά με την πραότητα τους, την υπομονή τους, την αγάπη τους. Να βάζουνε κάθε μέρα νέα σειρά, νέα διάθεση, ενθουσιασμό κι αγάπη στα παιδιά. Και η χαρά που θα τους έλθει, αγιοσύνη που θα τους έχει επισκεφθεί, θα εξακοντίσει στα παιδιά τη Χάρη. Για την κακή συμπεριφορά των παιδιών φταίνε γενικά οι γονείς, δεν τα σώζουν ούτε οι συμβουλές ούτε η πειθαρχία ούτε η αυστηρότητα. Αν δεν αγιάζονται οι γονείς, αν δεν αγωνίζονται, κάνουν μεγάλα λάθη καί μεταδίδουν το κακό που έχουν μέσα τους. Αν οι γονείς δεν ζουν ζωή αγία, αν δεν μιλούν με αγάπη, ο Διάβολος ταλαιπωρεί τους γονείς με τις αντιδράσεις των παιδιών. Η αγάπη, η ομοψυχία, η καλή συνεννόηση των γονέων είναι ό,τι πρέπει για τα παιδιά. Μεγάλη ασφάλεια και σιγουριά

Τα φερσίματα των παιδιών έχουν άμεση σχέση με την κατάσταση των γονέων. Όταν τα παιδιά πληγώνονται απ' την κακή μεταξύ των γονέων τους συμπεριφορά, χάνουν δυνάμεις καί διάθεση να προχωρήσουν στην πρόοδο. Κακοχτίζονται και το οικοδόμημα της ψυχής τους κινδυνεύει από στιγμή σε στιγμή να γκρεμισθεί. Να σας πω καί δυο παραδείγματα.

Είχαν έλθει δυο κοπελίτσες αδελφές σ' εμένα, κι η μια είχε κάτι πολύ άσχημα βιώματα καί με ρωτούσαν που οφείλονται. Καί τους είπα:

«Είναι απ' το σπίτι, απ' τους γονείς σας…»

Κι όπως την «έβλεπα» τη μια, της λέω:

--Εσύ απ' τη μητέρα σου τα έχεις κληρονομήσει αυτά.

Κι όμως, λέει, οι γονείς μας είναι τόσο τέλειοι άνθρωποι. Είναι Χριστιανοί, εξομολογούνται, μεταλαμβάνουν, που, μπορεί να πει κανείς, ζήσαμε μέσα στη Θρησκεία. Εκτός αν φταίει η Θρησκεία, απαντάει εκείνη.

Τους λέω:

--Τίποτε δεν πιστεύω απ' αυτά που μου λέτε. Εγώ ένα μόνο «βλέπω».

Οι γονείς σας δεν τη ζουν τη χαρά του Χριστού.

Πάνω σ' αυτό ή άλλη είπε:

-- Άκουσε, Μαρία. Καλά λέει ό Παππούλης, έχει δίκιο. Οι γονείς μας πάνε στον Πνευματικό, στην Εξομολόγηση, στη Θεία Μετάληψη, Ναι... Αλλά είχαμε ποτέ ειρήνη στο σπίτι; Ο πατέρας συνεχώς γκρίνιαζε με τη μητέρα μας. Διαρκώς, πότε ο ένας δεν έτρωγε, πότε ο άλλος δεν ήθελε να| πάνε κάπου μαζί. Έχει δίκιο λοιπόν ο Παππούλης.

--Πώς τον λένε τον πατέρα σου; την ρωτάω.

Μου είπε.

--Πώς την λένε τη μητέρα σου; Μου είπε.

--Ε, λέω, με τη μητέρα σου δεν τα έχεις καθόλου καλά μέσα σου.

Ακούσατε με τώρα. Τη στιγμή που μου έλεγαν το όνομα, «έβλεπα» τον πατέρα, «έβλεπα» την ψυχή του. Τη στιγμή πού μου έλεγαν το όνομα της μητέρας, «έβλεπα» τη μητέρα κι «έβλεπα» πως κοίταζε η κόρη τη μητέρα της.

(σ.σ.  Ο π. Πορφύριος «Έβλεπε» προορατικά, αγιοπνευματικά!)

ΔΙΑΦΟΡΑ  ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ:

1^ο ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ

Κάποια άλλη μέρα ήλθε μια μητέρα με τη μια της κόρη και μ' επισκέφθηκαν. Ήταν στενοχωρημένη. Έκλαιγε με λυγμούς. Ένοιωθε πολύ δυστυχισμένη.

--Τι έχεις; τη ρωτάω.

--Είμαι απελπισμένη με τη μεγάλη μου κόρη, η οποία έδιωξε, τον άνδρα της απ' το σπίτι καί μας παραπλανούσε λέγοντας πολλά ψέματα.

--Τι ψέματα; της λέω.

--Έδιωξε προ πολλού τον άνδρα της απ' το σπίτι και δεν μας είπε τίποτα. Τη ρωτούσαμε από τηλεφώνου: «Τι κάνει ό Στέλιος;». «Καλά, μας απαντούσε. Αυτή τη στιγμή πήγε να πάρει εφημερίδα». Κάθε φορά εύρισκε κάποια πρόφαση, ώστε να μην υποψιαστούμε τίποτε. Αυτό κράτησε δυο χρόνια. Μας το έκρυβε, που τον είχε διώξει. Προ ημερών το μάθαμε απ' τον ίδιο, που τυχαία τον συναντήσαμε.

Της λέω λοιπόν:

--Εσύ φταίς. Εσύ κι ό άνδρας σου. Και πιο πολύ εσύ.

--Εγώ! που αγαπούσα τόσο τα παιδιά μου, που δεν έβγαινα απ' την κουζίνα, που δεν είχα προσωπική ζωή, που τα οδηγούσα στο Θεό και στην Εκκλησία, που τα συμβούλευα στο καλό. Πώς φταίω εγώ;

Απευθύνθηκα στην άλλη κόρη, που ήταν παρούσα:

--Εσύ, τι λες;

--Ναι, μαμά. Έχει δίκιο ό Παππούλης. Ποτέ, μα ποτέ δεν φάγαμε γλυκό ψωμί απ' τα μαλώματα, που κάνατε μια ζωή με τον μπαμπά.

--Βλέπεις, που έχω δίκιο; τής λέω Εσείς φταίτε, εσείς τα τραυματίζετε τα παιδιά. Δεν φταίνε εκείνα, υφίστανται όμως τις συνέπειες.

Δημιουργείται μια κατάσταση στην ψυχή των παιδιών εξαιτίας των γονέων τους, που αφήνει ίχνη μέσα τους για όλη τους τη ζωή.    Η συμπεριφορά τους στη συνέχεια της ζωής τους, η σχέση με τους άλλους έχουν άμεση εξάρτηση απ' τα βιώματα πού φέρουν απ' τα παιδικά τους χρόνια.

Μεγαλώνουν, μορφώνονται, αλλά κατά βάθος δεν αλλάζουν. Αυτό φαίνεται και στις πιο μικρές εκδηλώσεις της ζωής. Επί παραδείγματι, σου συμβαίνει μια λαιμαργία, να θέλεις να τρώγεις. Πήρες, έφαγες, βλέπεις κάτι άλλο, το θέλεις κι εκείνο, το θέλεις καί τ' άλλο. Αισθάνεσαι ότι πεινάς, ότι άμα δεν φας, σε πιάνει μια λιγούρα, μια τρεμούλα. Φοβάσαι ότι θ' αδυνατίσεις. Είναι κάτι ψυχολογικό, που έχει εξήγηση.

Μπορεί, ας πούμε, να μη γνώριζες πατέρα, να μη γνώρισες μητέρα, να είσαι στερημένος καί πεινασμένος, φτωχός κι αδύνατος. Κι αυτό από πνευματικό γεγονός εκδηλώνεται αντανακλαστικώς ως αδυναμία του σώματος.

Στην οικογένεια βρίσκεται μεγάλο μέρος άπ' την ευθύνη για την πνευματική κατάσταση του ανθρώπου. Για ν' απαλλαγούν τα παιδιά από διάφορα εσωτερικά προβλήματα, δεν είναι αρκετές οι συμβουλές, οι εξαναγκασμοί, ή λογική κι οι απειλές. Μάλλον γίνονται χειρότερα. Η διόρθωση γίνεται με τον εξαγιασμό των γονέων. Γίνετε άγιοι καί δεν θα έχετε κανένα πρόβλημα με τα παιδιά σας.

Η αγιότητα των γονέων απαλλάσσει τα παιδιά απ' τα προβλήματα. Τα παιδιά θέλουν κοντά τους ανθρώπους αγίους, με πολλή αγάπη, πού δεν θα τα φοβερίζουν ούτε θα περιορίζονται στη διδασκαλία, αλλά θα δίνουν άγιο παράδειγμα καί προσευχή.

Να προσεύχεσθε οι γονείς σιωπηλά καί με τα χέρια ψηλά προς το Χριστό καί ν' αγκαλιάζετε τα παιδιά σας μυστικά. Κι όταν κάνουν αταξίες, να παίρνετε κάποια παιδαγωγικά μέτρα, αλλά να μην τα πιέζετε. Κυρίως να προσεύχεσθε.

Πολλές φορές οι γονείς, και κυρίως ή μητέρα, πληγώνουν το παιδί για αταξία που έκανε και το μαλώνουν άδικα. Τότε αυτό πληγώνεται. Ακόμη κι αν δεν το μαλώσεις εξωτερικά και μέσα σου το μαλώσεις κι αγανακτείς, ή το κοιτάξεις άγρια, το παιδί το καταλαβαίνει. Νομίζει ότι ή μητέρα δεν το αγαπάει. Ρωτάει τη μάνα:

-- Μ' αγαπάεις, μαμά;

--Ναι, παιδί μου.

Αλλ' αυτό δεν πείθεται. Έχει πληγωθεί. Η μητέρα το αγαπάει, θα το χαϊδέψει μετά, αλλ' αυτό θα κάνει το κεφάλι πίσω. Δεν δέχεται το χάδι, το νομίζει υποκρισία, γιατί έχει πληγωθεί.

2^ο ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ…

3. Η υπερπροστασία αφήνει ανώριμα τα παιδιά.

Ένα άλλο πάλι, πού βλάπτει τα παιδιά, είναι η υπερπροστασία, δηλαδή η υπερβολική φροντίδα, η υπερβολική αγωνία καί το άγχος των γονέων. Ακούστε ένα περιστατικό.

Μια μητέρα μου παραπονιόταν ότι το παιδάκι της, πέντε χρονών, δεν υπάκουε. Της έλεγα, «εσύ φταίς», αλλά δεν το καταλάβαινε. Κάποια φορά πήγαμε με τη μητέρα αυτή έναν περίπατο στη θάλασσα με τ' αυτοκίνητο της. Είχε μαζί της καί το παιδί. Σε λίγο ό μικρός ξέφυγε απ' το χέρι της κι έτρεξε προς τη θάλασσα. Υπήρχε μάλιστα ένας σωρός από άμμο κι άπ' την πίσω πλευρά του απότομα απλωνόταν ή θάλασσα. Η μητέρα αγχώθηκε, ήταν έτοιμη να φωνάξει, να τρέξει, διότι είδε τον μικρό στην κορυφή του σωρού μ' απλωμένα τα χέρια να κάνει ισορροπία. Εγώ την καθησύχασα, της είπα καί γύρισε την πλάτη προς το παιδί καί λίγο λοξά παρακολουθούσα. Όταν ο μικρός απελπίστηκε να προκαλεί τη μητέρα του, για να την τρομάξει καί να φωνάξει, όπως συνήθως, σιγά-σιγά κατέβηκε ήσυχος καί μας πλησίασε. Αυτό ήταν! Τότε πήρε η μητέρα το μάθημα της σωστής αγωγής. Μια άλλη μητέρα παραπονιόταν για το μοναχογιό της ότι δεν έτρωγε όλα τα φαγητά και κυρίως το γιαούρτι. Ο μικρός θα ήταν περίπου τριών χρονών καί την παίδευε τη μάνα καθημερινά. Της λέω:

--«Θα κάνεις το εξής. Θ' αδειάσεις το ψυγείο απ' όλα τα τρόφιμα. Θα το γεμίσεις με ορισμένη ποσότητα  γιαούρτι. Θα ταλαιπωρηθείτε καί οι γονείς για μερικές ημέρες. Ήλθε ή ώρα του φαγητού; Θα δώσεις στον Πέτρο γιαούρτι. Δεν θα το φάει. Το βράδυ το ίδιο, την άλλη μέρα το ίδιο. Ε, μετά θα πεινάσει, κάτι θα δοκιμάσει. Θα κλάψει, θα φωνάξει. Θα τα υποστείτε. Μετά θα το φάει ευχαρίστως».

Έτσι συνέβηκε κι έγινε το γιαούρτι το καλύτερο φαγητό για τον Πέτρο.

Δεν είναι δύσκολα αυτά. Κι όμως πολλές μητέρες δεν τα καταφέρνουν καί δίνουν πολύ αρνητική αγωγή στα παιδιά τους. Μητέρες πού κάθονται πάνω απ' τα παιδιά τους συνεχώς και τα καταπιέζουν, δηλαδή τα υπερπροστατεύουν, απέτυχαν στο έργο τους. Ενώ πρέπει ν' αφήνεις το παιδί μόνο του να ενδιαφερθεί για την πρόοδο του. Τότε θα πετύχεις. Όταν κάθεσαι συνεχώς από πάνω τους, τα παιδιά αντιδρούν. Αποκτούν νωθρότητα, μαλθακότητα και συνήθως αποτυγχάνουν στη ζωή. Είναι ένα είδος υπερπροστασίας, που αφήνει ανώριμα τα παιδιά.

Πριν από λίγες ήμερες ήλθε απελπισμένη μια μητέρα για τις συνεχείς αποτυχίες του γιου της στις εισιτήριες εξετάσεις για το Πανεπιστήμιο. Άριστος μαθητής στο Δημοτικό, άριστος στο Γυμνάσιο, άριστος στο Λύκειο. Στη συνέχεια αποτυχίες, αδιαφορία του παιδιού, αντιδράσεις περίεργες.

«Εσύ φταίς, της λέω της μάνας, κι είσαι και μορφωμένη. Τι θα έκανε το παιδί; Πίεση, πίεση, πίεση όλα τα χρόνια, "να είσαι πρώτος, να μην μας ντροπιάσεις, να γίνεις μεγάλος στην κοινωνία...". Τώρα κλώτσησε, δεν θέλει τίποτε. Να σταματήσεις αυτή την καταπίεση καί την υπερπροστασία καί θα δεις που το παιδί τότε θα ισορροπήσει. Τότε θα προχωρήσει, όταν τ' αφήσεις ελεύθερο».

4. Το παιδί θέλει κοντά του ανθρώπους θερμής προσευχής.

Το παιδί θέλει κοντά του ανθρώπους θερμής προσευχής. Όχι ν' αρκείται η μητέρα στο αισθητό χάδι για το παιδί της, αλλά να προσφέρει συγχρόνως και το χάδι της προσευχής. Το παιδί αισθάνεται στο βάθος της ψυχής του το πνευματικό χάδι, που μυστικά στέλνει η μητέρα του, και έλκεται προς αυτήν. Νοιώθει ασφάλεια, σιγουριά, όταν η μητέρα με τη συνεχή, την επίμονη καί θερμή προσευχή της αγκαλιάζει το παιδί της μυστικά και το ελευθερώνει απ' ό,τι το σφίγγει.

Οι μητέρες ξέρουν να αγχώνονται, να συμβουλεύουν, να λένε πολλά, αλλά δεν έμαθαν να προσεύχονται. Οι πολλές συμβουλές καί υποδείξεις κάνουν πολύ κακό. Όχι πολλά λόγια στα παιδιά. Τα λόγια χτυπάνε στ' αυτιά, ενώ ή προσευχή πηγαίνει στην καρδιά. Προσευχή χρειάζεται, με πίστη, δίχως άγχος, αλλά και καλό παράδειγμα.

3^ο ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ…

Κάποια μέρα ήλθε εδώ στο Μοναστήρι μια μητέρα απελπισμένη για το γιο της, το Γιώργο. Ήταν πολύ «μπερδεμένος». Γύριζε αργά τη νύχτα με παρέες όχι καλές. Η κατάσταση του κάθε μέρα χειροτέρευε. Αγωνία, κλάματα η μητέρα.

Της λέω:

--Τίποτε, μιλιά εσύ, μόνο προσευχή.

Βάλαμε στις δέκα με δέκα καί τέταρτο το βράδυ κοινή ώρα προσευχής. Της είπα να μη μιλάει καί ν' αφήσει το γιο της να βγαίνει ό,τι ώρα θέλει, να μη ρωτάει «Τι ώρα ήταν πού ήλθες» κλπ., αλλά να του λέει έτσι, με πολλή αγάπη: «Φάε, Γιώργο μου, στο ψυγείο σου έχουμε αφήσει φαγητό». Καί να μην του λέει τίποτε άλλο. Γενικώς να του φέρεται με αγάπη καί να μην αφήνει την προσευχή.

Η μητέρα άρχισε να τα εφαρμόζει, οπότε περάσανε καμιά εικοσαριά ημέρες και της λέει:

--Μάνα, γιατί δεν μου μιλάς;

---Γιώργο μου, εγώ δεν σου μιλάω;

--Μάνα, κάτι έχεις μαζί μου. Δεν μου μιλάς.

---Περίεργο πράγμα είναι αυτό πού μου λες, Γιώργο μου. Πώς δεν σου μιλάω; Να, τώρα δεν σου μιλάω; Τι θέλεις να σου πω;

Κι ο Γιώργος δεν της απάντησε. Μετά ήλθε στο Μοναστήρι η μητέρα και μου λέει:

--Γέροντα, Τι ήταν αυτό που μου είπε το παιδί;

Επέτυχε η μέθοδος μας! Ποια μέθοδος;

Που σας είπα να μην του μιλάτε, να κάνετε μόνο προσευχή μυστικά καί το παιδί θα συνέλθει.

Λέτε να είναι αυτό;

Αυτό είναι, της λέω. Θέλει να του κάνεις την παρατήρηση: «Που ήσουνα, Τι έκανες;». Και αυτός να φωνάζει, ν' αντιδράει και να έρχεται ακόμη πιο αργά;

Πω, πω! λέει. Τι μυστήρια κρύβονται!

Το κατάλαβες; Εφόσον σου μιλάει η κατάσταση. Αυτός σε βασάνιζε, γιατί ήθελε να τον μαλώνεις, για να κάνει τα σκέρτσα του. Δεν τον μαλώνεις, στενοχωρείται. Αντί να στενοχωρείσαι εσύ, όταν κάνει αυτός τα δικά του, τώρα, πού δεν στενοχωρείσαι εσύ καί δείχνεις απάθεια, στενοχωρείται αυτός.

Μια μέρα ό Γιώργος τους ανακοίνωσε στο σπίτι ότι φεύγει, αφήνει τη δουλειά του καί πάει για τον Καναδά. Είχε πει καί στ' αφεντικό του: «Φεύγω, βρες άλλον να μ' αντικαταστήσει ατή δουλειά». Εγώ εν τω μεταξύ είπα στους γονείς:

- Εμείς θα κάνουμε προσευχή.

-- Μα είναι έτοιμος... Θα τον βουτήξω! λέει ό πατέρας του
-- Όχι, μην τον πειράξεις, του λέω.
--Μα φεύγει το παιδί, Γέροντα!
Λέω:

--Ας φεύγει. Εσείς να επιδοθείτε στην προσευχή κι εγώ μαζί σας.

Μετά δύο-τρεις μέρες, ήταν Κυριακή, πρωί-πρωί ο Γιώργος τους λέει:

-- Εγώ φεύγω, θα πάω με τους φίλους μου.

-- Καλά, όπως θέλεις, του λένε.

Έφυγε. Πήρε τους φίλους του, δυο κοπέλες καί δυο αγόρια, νοικιάσανε ένα αυτοκίνητο καί ξεκινήσανε για τη Χαλκίδα. Πήγανε από δω, από κει... Μετά πήγανε στον Άγιο Ιωάννη το Ρώσο κι από κει τραβήξανε Μαντούδι, Αγία Άννα, πέρα στα Βασιλικά. Πήγανε καί κάνανε μπάνιο στο Αιγαίο Πέλαγος, φάγανε, ήπιανε, γλεντήσανε. Μετά πήρανε το δρόμο της επιστροφής. Είχε σουρουπώσει. Ό Γιώργος οδηγούσε. Εκεί, στην Αγία Άννα, χτυπάει τ' αυτοκίνητο στο αγκωνάρι ενός σπιτιού. Το στραπατσάρισαν. Τι να κάνουνε τώρα; Το πήρανε σιγά-σιγά καί το φέρανε στην Αθήνα.

Έφτασε πρωί-πρωί, νύχτα, στο σπίτι. Δεν του είπαν τίποτα οι γονείς. Αυτός έπεσε καί κοιμήθηκε. Μετά τον ύπνο σηκώθηκε καί λέει:

-- Πατέρα, αυτό κι αυτό... Τώρα πρέπει να φτιάξουμε τ' αυτοκίνητο κι έχει πολλά λεφτά.

Του λέει:

-- Παιδί μου, εσύ ξέρεις. Εγώ έχω χρέη, έχω τίς αδελφές σου... Τι θα γίνουμε;

-- Τι να κάνω, πατέρα;

-- Ο,τι θέλεις κάνε. Μεγάλος είσαι, μυαλό έχεις. Σύρε στον Καναδά να κάνεις λεφτά, να...

-- Δεν μπορώ, του λέει. Πρέπει να το φτιάξουμε τώρα.

-- Δεν ξέρω, του λέει. Κανόνισε.

Λοιπόν, βλέποντας έτσι τον πατέρα, έφυγε. Πάει, βρίσκει τ' αφεντικό του. Λέει:

-- Αφεντικό, αυτό κι αυτό έπαθα. Δεν θα φύγω. Μην παίρνεις άλλον.

Του λέει εκείνος: Καλά, καλά, παιδί μου.

-- Ναι, αλλά θέλω λεφτά.

-- Ναι, αλλά εσύ θέλεις να φύγεις. Πρέπει να μου υπογράψει ό πατέρας σου.

-- Εγώ θα σου υπογράψω. Ό πατέρας μου δεν ανακατεύεται. Μου το είπε. Εγώ θα δουλέψω καί θα σ' τα δώσω.

Δεν είναι θαύμα του Θεού αυτό; Όταν ξαναήλθε, η μητέρα, της είπα:

Επέτυχε ο τρόπος που μεταχειριστήκαμε καί η προσευχή μας εισακούστηκε στο Θεό. Και το δυστύχημα ήταν απ' το Θεό καί τώρα το παιδί θα μείνει στο σπίτι καί θα σωφρονιστεί.

Έτσι έγινε με την προσευχή μας. Έγινε θαύμα. Κάνανε νηστεία καί προσευχή καί σιωπή οι γονείς και πέτυχαν. Έπειτα από καιρό ήλθε το παιδί καί με ηύρε, χωρίς να του πει για μένα κανείς άπ' τους δικούς του. Ο Γιώργος έγινε πολύ καλός καί είναι τώρα στην Αεροπορία. Καί έκανε και ωραία οικογένεια.

5. Πολλή προσευχή και λίγα λόγια στα παιδιά.

Όλα απ' την προσευχή, τη σιωπή και την αγάπη γίνονται. Καταλάβατε τα αποτελέσματα της προσευχής; Αγάπη εν προσευχή, εν Χριστώ αγάπη. Αυτή ωφελεί πραγματικά. Όσο θ' αγαπάτε τα παιδιά με την ανθρώπινη αγάπη, που είναι συχνά παθολογική, τόσο θα μπερδεύονται, τόσο η συμπεριφορά τους θα είναι αρνητική. Όταν όμως η αγάπη σας θα είναι μεταξύ σας και προς τα παιδιά χριστιανική και αγία, τότε δεν θα έχετε κανένα πρόβλημα. Η αγιότητα των γονέων σώζει τα παιδιά. Για να γίνει αυτό, πρέπει να επιδράσει ή θεία Χάρη στις ψυχές των γονέων. Κανείς δεν αγιάζεται μόνος του. Η ίδια η θεία Χάρη μετά θα φωτίσει, θα θερμάνει καί θα ζωογονήσει τις ψυχές των παιδιών.

Πολλές φορές μου τηλεφωνούν κι από το εξωτερικό καί με ρωτούν για τα παιδιά τους και γι' άλλα θέματα. Με πήρε λοιπόν σήμερα απ' το Μιλάνο μια μητέρα καί με ρώτησε πώς να φέρεται στα παιδιά της. Της είπα τα εξής:

- «Να προσεύχεσαι. Κι όταν πρέπει να μιλάς στα παιδιά, να μιλάς με αγάπη. Πιο πολύ να κάνεις προσευχή καί λίγα λόγια να τους λες. Πολλή προσευχή καί λίγα λόγια σε όλους. Να μη γινόμαστε ενοχλητικοί, αλλά να προσευχόμαστε μυστικά καί μετά να μιλάμε. Κι ο Θεός θα μας βεβαιώνει μέσα μας, αν η ομιλία μας είναι δεκτή στους άλλους. 'Αν δεν είναι πάλι, δεν θα μιλάμε. Θα προσευχόμαστε μυστικά μόνο. Διότι με το να μιλάμε γινόμαστε ενοχλητικοί καί κάνουμε τους άλλους ν' αντιδρούν και καμιά φορά ν' αγανακτούν. Γι' αυτό πιο καλά είναι να τα λέει κανείς μυστικά στην καρδιά των άλλων μέσω της μυστικής προσευχής, παρά στ' αυτί τους.

Άκου να σου πω: να προσεύχεσαι και μετά να μιλάς. Έτσι να κάνεις στα παιδιά σου. Άμα διαρκώς τους δίνεις συμβουλές, θα γίνεις βαρετή. Κι όταν θα μεγαλώσουν, θα αισθάνονται ένα είδος καταπιέσεως. Να προτιμάς λοιπόν την προσευχή. Να τους μιλάς με την προσευχή. Να τα λές στο Θεό κι ο Θεός θα τα λέει μέσα τους. Δηλαδή δεν πρέπει να συμβουλεύεις τα παιδιά σου έτσι, με φωνή πού να την ακούνε τ' αυτιά τους.

Μπορείς να το κάνεις κι αυτό, αλλά προπάντων πρέπει να μιλάς για τα παιδιά σου στο Θεό. Να λές: - Κύριε Ιησού Χριστέ, φώτισε τα παιδάκια μου. Εγώ σ' σένανε τα αναθέτω. Εσύ μου τα έδωσες, μα κι εγώ είμαι αδύναμη, δεν μπορώ να τα κατατοπίσω. Γι' αυτό, Σε παρακαλώ, φώτισέ τα. Κι ο Θεός θα τους μιλάει και θα λένε: "Ωχ, δεν έπρεπε να στενοχωρήσω τη μαμά μ' αυτό πού έκανα!". Κι αυτό θα βγαίνει από μέσα τους με τη Χάρη του Θεού».

Αυτό είναι το τέλειο. Να μιλάει η μητέρα στο Θεό κι ο Θεός να μιλάει στο παιδί. 'Αν δεν γίνει έτσι, πες, πες, πες... όλο «άπ' τ' αυτί», στο τέλος γίνεται ένα είδος καταπιέσεως. Κι όταν το παιδί μεγαλώσει, αρχίζει πλέον να αντιδράει, δηλαδή να εκδικείται τρόπον τινά τον πατέρα του, τη μητέρα του, που το καταπίεσαν. Ενώ ένα είναι το τέλειο, να μιλάει η εν Χριστώ αγάπη και η αγιοσύνη του πατέρα και της μητέρας. Η ακτινοβολία της αγιοσύνης και όχι της ανθρώπινης προσπάθειας κάνει τα παιδιά καλά.

Όταν τα παιδιά είναι τραυματισμένα και πληγωμένα από κάποιο σοβαρό ζήτημα, να μην επηρεάζεστε που αντιδρούν και μιλούν άσχημα. Στην πραγματικότητα δεν το θέλουν, αλλά δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς στις δύσκολες στιγμές. Μετά μετανιώνουν. Αν όμως εσείς εκνευριστείτε και θυμώσετε, γίνεστε ένα με τον Πονηρό και σας παίζει όλους.

6. Η αγιότητα των γονέων είναι η καλύτερη εν Κυρίω αγωγή.

Να βλέπουμε το Θεό στο πρόσωπο των παιδιών και να δώσουμε την αγάπη του Θεού στα παιδιά. Να μάθουν και τα παιδιά να προσεύχονται. Για να προσεύχονται τα παιδιά, πρέπει να έχουν αίμα προσευχομένων γονέων. Εδώ πέφτουν έξω μερικοί καί λένε: «εφόσον οι γονείς προσεύχονται, είναι ευσεβείς, μελετούν την Αγία Γραφή τα παιδιά τα ανέθρεψαν "εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου" (Έφεσ. 6, 4), επόμενο είναι να γίνουν καλά παιδιά». Ορίστε όμως που βλέπουμε αντίθετα αποτελέσματα λόγω της καταπιέσεως.

Δεν είναι αρκετό να είναι οι γονείς ευσεβείς. Πρέπει να μην καταπιέζουν τα παιδιά, για να τα κάνουν καλά με τη βία. Είναι δυνατό να διώξουμε τα παιδιά άπ' το Χριστό, όταν ακολουθούμε τα της Θρησκείας με εγωισμό. Τα παιδιά δεν θέλουν καταπίεση. Μην τα εξαναγκάζετε να σας ακολουθήσουν στην Εκκλησία. Μπορείτε να πείτε: «Όποιος θέλει μπορεί να έλθει τώρα μαζί μου ή αργότερα». Αφήστε να μιλήσει στις ψυχές τους ό Θεός. Η αιτία πού μερικών ευσεβών γονέων τα παιδιά, όταν μεγαλώσουν, γίνονται ατίθασα κι αφήνουν καί την Εκκλησία κι όλα και τρέχουν αλλού να ικανοποιηθούν, είναι αυτή η καταπίεση, που τους ασκούν οι «καλοί» γονείς. Οι τάχα «ευσεβείς» γονείς, που είχαν τη φροντίδα να κάνουν τα παιδιά τους «καλούς Χριστιανούς», μ' αυτή την αγάπη τους, την ανθρώπινη, τα καταπίεσαν κι έγινε το αντίθετο. Πιέζονται δηλαδή, όταν είναι μικρά τα παιδιά, κι όταν γίνουν δεκαέξι χρονών, δεκαεπτά ή δεκαοκτώ, φτάνουν στο αντίθετο αποτέλεσμα. Αρχίζουν από αντίδραση να πηγαίνουν με παλιοπαρέες καί να λένε παλιόλογα.

Ενώ, όταν αναπτύσσονται μέσα στην ελευθερία, βλέποντας συγχρόνως το καλό παράδειγμα των μεγάλων, χαιρόμαστε να τα βλέπουμε. Αυτό είναι το μυστικό, να είσαι καλός, να είσαι άγιος, για να εμπνέεις, να ακτινοβολείς. Η ζωή των παιδιών φαίνεται να επηρεάζεται απ' την ακτινοβολία των γονέων. Επιμένουν οι γονείς: «Άντε να εξομολογηθείς, άντε να μεταλάβεις, άντε να κάνεις εκείνο...». Τίποτε δεν γίνεται. Ενώ βλέπει εσένανε, αυτό πού ζεις, αυτό καί ακτινοβολείς. Ακτινοβολεί ό Χριστός μέσα σου; Αυτό πηγαίνει στο παιδί σου. Εκεί βρίσκεται το μυστικό. Κι αν γίνει αυτό, όταν το παιδί είναι μικρό στην ηλικία, δεν θα χρειαστεί να κοπιάσει πολύ, όταν μεγαλώσει. Πάνω σ' αυτό το θέμα ακριβώς ο σοφός Σολομών χρησιμοποιεί μια ωραιότατη εικόνα, τονίζοντας τη σημασία που έχει το καλό ξεκίνημα, η καλή αρχή, το καλό θεμέλιο. Λέει σ' ένα σημείο: «Ο ορθρίσας προς αυτήν (την σοφία) ου κοπιάσει. Πάρεδρον γαρ ευρήσει των πυλών αυτόν» (Σοφ. Σολομ. 6, 14). «Ο όρθρος προς αυτήν» είναι η από νεαρά ηλικία απασχόληση με αυτήν, τη σοφία. Σοφία είναι ο Χριστός. Η λέξη «πάρεδρος» σημαίνει βρίσκεται πλησίον.

Όταν οι γονείς είναι άγιοι και το μεταδώσουν αυτό στο παιδί και του δώσουν αγωγή εν Κυρίω, τότε το παιδί, ό,τι επιδράσεις κακές κι αν έχει απ' το περιβάλλον του, δεν επηρεάζεται, διότι «έξω απ' την πόρτα του» θα βρίσκεται η Σοφία, ο Χριστός. Δεν θα κοπιάσει για να την αποκτήσει. Φαίνεται πολύ δύσκολο να γίνεις καλός, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ εύκολο, όταν από μικρός ξεκινήσεις με καλά βιώματα. Μεγαλώνοντας δεν χρειάζεται κόπος, το έχεις μέσα σου το καλό, το ζεις. Δεν κοπιάζεις, το έχεις ζήσει, είναι περιουσία σου, που τη διατηρείς, αν προσέξεις, σε όλη σου τη ζωή.

7. (Οι ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ) με την προσευχή καί την αγιοσύνη μπορείτε να βοηθήσετε καί τα παιδιά στο Σχολείο.

Αυτό πού γίνεται με τους γονείς, μπορεί να γίνει και με τους εκπαιδευτικούς. Με την προσευχή καί την αγιοσύνη μπορείτε να βοηθήσετε και τα παιδιά στο Σχολείο. Μπορεί να τα επισκιάσει η Χάρη του Θεού και να γίνουν καλά. Μην προσπαθείτε με ανθρώπινους τρόπους να διορθώσετε κακές καταστάσεις. Δεν έρχεται έτσι κανένα καλό αποτέλεσμα. Μόνο με την προσευχή θα φέρετε αποτέλεσμα. Να επικαλείστε τη θεία Χάρη για όλους. Να πάει η θεία Χάρη μέσα στην ψυχή τους και να τους αλλοιώσει. Αυτό θα πει Χριστιανός.

Εσείς οι εκπαιδευτικοί μυστικά, χωρίς να το καταλαβαίνετε, μεταδίδετε στα παιδιά το άγχος και τα επηρεάζετε. Με την πίστη φεύγει το άγχος, Τι λέμε; «Και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα» (θ. Λειτουργία).

Ν' ανταποκρίνεστε στην αγάπη των παιδιών με διάκριση. Έτσι, άμα σας αγαπήσουν, θα μπορέσετε να τα οδηγήσετε κοντά στο Χριστό. Θα γίνετε εσείς το μέσο. Η αγάπη σας να είναι αληθινή, να μην τ' αγαπάτε ανθρώπινα, όπως κάνουν συνήθως οι γονείς. Δεν τα βοηθάτε. Αγάπη εν προσευχή, εν Χριστώ αγάπη, αυτή ωφελεί πραγματικά. Κάθε παιδί πού βλέπετε, να προσεύχεσθε γι' αυτό. Κι ό Θεός θα στέλνει τη Χάρη Του και θα το ενώνει μαζί Του. Προτού μπείτε στην τάξη, καί ειδικά σε δύσκολα τμήματα, να λέτε την ευχή. «Κύριε Ίησού Χριστέ...». Μπαίνοντας ν' αγκαλιάζετε με το βλέμμα σας όλα τα παιδιά, να προσεύχεσθε καί μετά να μιλάτε προσφέροντας όλο σας τον εαυτό. Κάνοντας αυτή την προσφορά εν Χριστώ, θα χαίρεστε. Έτσι θ' αγιάζεστε κι εσείς καί τα παιδιά. Θα ζείτε μέσα στην αγάπη του Χριστού καί στην Εκκλησία, διότι θα γίνεσθε καλοί μέσα στην εργασία.

'Αν κάποιος μαθητής δημιουργήσει πρόβλημα, κάντε πρώτα μια γενική παρατήρηση λέγοντας:

«Παιδιά, εδώ ήλθαμε για μάθημα, για σοβαρή δουλειά. Βρίσκομαι κοντά σας, για να σας βοηθήσω. Κι εσείς κουράζεστε, για να πετύχετε στη ζωή. Κι εγώ, πού σας αγαπώ πάρα πολύ, κοπιάζω. Γι' αυτό, σας παρακαλώ, να κάνετε ησυχία, για να πετύχουμε το σκοπό μας».

Δεν θα κοιτάζετε αυτόν πού παραφέρθηκε. Αν συνεχίσει, απευθύνεστε στον ίδιο, όχι με θυμό, αλλά σοβαρά καί σταθερά. Θα προσέχετε να επιβάλλεστε στην τάξη, για να μπορείτε να επιδράσετε και στις ψυχές τους. Δεν φταίνε τα παιδιά, πού είναι δύσκολα. Αυτό οφείλεται στους μεγάλους.

Στα παιδιά να μη λέτε πολλά για το Χριστό, για το Θεό, αλλά να προσεύχεσθε στο Θεό για τα παιδιά. Τα λόγια χτυπούν στ' αυτιά, ενώ η προσευχή πηγαίνει στην καρδιά. Ακούστε ένα μυστικό.

Την πρώτη ημέρα που θα μπείτε στην τάξη, να μην κάνετε μάθημα. Να τους μιλήσετε ωραία. Μία-μία τις λέξεις. Να φερθείτε με αγάπη στα παιδιά. Στην αρχή να μην τους μιλήσετε καθόλου περί Θεού, ούτε περί ψυχής. Άλλη φορά αυτά, αργότερα. Την ημέρα όμως πού θα τους μιλήσετε για το Θεό, θα προετοιμαστείτε καλά και θα τους πείτε:

Υπάρχει ένα θέμα, για το όποιο πολλοί αμφιβάλλουν. Είναι το θέμα «Θεός». Τι γνώμη έχετε;

Έπειτα συζήτηση. Άλλη ημέρα το θέμα «ψυχή».

Υπάρχει ψυχή;

Έπειτα να μιλήσετε για το «κακό» από πλευράς φιλοσοφικής. Να τους πείτε ότι έχουμε δυο εαυτούς, τον καλό καί τον κακό. Πρέπει να καλλιεργήσουμε τον καλό. Αυτός θέλει την πρόοδο, την καλοσύνη, την αγάπη. Αυτόν πρέπει να ξυπνήσουμε, για να γίνουμε άνθρωποι σωστοί στην κοινωνία. Να θυμηθείτε εκείνο: «Ψυχή μου, ψυχή μου, ανάστα• Τι καθεύδεις;» (Κοντάκιο Μεγάλου Κανόνος). Να μην τους τα πείτε όμως έτσι, αλλά με άλλα λόγια, περίπου έτσι:

«Παιδιά, να είσθε ξύπνιοι για τη μόρφωση, για το καλό, για την αγάπη. Μόνο η αγάπη τα κάνει όλα όμορφα καί γεμίζει ή ζωή μας κι αποκτάει νόημα. Ο κακός εαυτός θέλει την τεμπελιά, την αδιαφορία. Αλλ' αυτό κάνει άνοστη τη ζωή, χωρίς νόημα κι ομορφιά».

Όλα όμως αυτά θέλουν προετοιμασία. Η αγάπη απαιτεί θυσίες και πολύ συχνά καί θυσία χρόνου. Να δίνετε την πρώτη θέση στην κατάρτιση, για να είστε έτοιμοι να τους προσφέρετε. Να είστε έτοιμοι κι όλα να τα λέτε με αγάπη καί προπάντων με χαρά. Να τους δείχνετε όλη σας την αγάπη και να γνωρίζετε: Τι θέλετε και Τι λέτε. Αλλά θέλει και τέχνη πως θα φερθείτε στα παιδιά. Πάνω σ' αυτό είχα ακούσει κάτι χαριτωμένο. Προσέξτε το.

Κάποιος δάσκαλος, ευχαριστημένος απ' όλα τα παιδιά, υπέφερε απ' τις αταξίες κάποιου μαθητή κι ήθελε να τον αποβάλει απ' το Σχολείο. Εν τω μεταξύ ήλθε νέος δάσκαλος κι ανέλαβε την τάξη. Για το συγκεκριμένο μαθητή πήρε τις σχετικές πληροφορίες.

Ο καινούργιος μαθαίνοντας για τον μαθητή ότι είχε πάθος για το ποδήλατο, τη δεύτερη ημέρα, όταν μπήκε στη τάξη, είπε:

Παιδιά, έχω μια στενοχώρια. Κάθομαι μακριά και τα πόδια μου με πονούν να περπατώ και θέλω να χρησιμοποιήσω ποδήλατο, αλλά δεν ξέρω να το κινώ. Ξέρει κανείς να με μάθει;

Πετάγεται λοιπόν ό άτακτος.
— Εγώ, λέει, θα σας μάθω.

- Ξέρεις;

- Ναι, ξέρω.

Κι από τότε γίνανε πολύ καλοί φίλοι, μέχρι πού στεναχωρήθηκε ο παλιός δάσκαλος, πού το έβλεπε. Ένοιωσε ότι δεν ήταν άξιος ό ίδιος να επιβληθεί στο μαθητή.

Συμβαίνει πολλές φορές να υπάρχουν στο Σχολείο ορφανά παιδιά. Δύσκολο πράγμα ή ορφάνια. Όποιος στερήθηκε τους γονείς του, και μάλιστα σε μικρή ηλικία, έγινε δυστυχισμένος στη ζωή. Αν όμως απέκτησε πνευματικούς γονείς το Χριστό και την Παναγία μας, έγινε άγιος. Να φέρεστε στα ορφανά παιδιά με αγάπη καί κατανόηση, αλλά κυρίως να τα συνδέετε με το Χριστό καί με την Εκκλησία.

8. Μάθετε τα παιδιά να ζητούν τη βοήθεια του Θεού (με ταπείνωση).

Το φάρμακο καί το μεγάλο μυστικό για την πρόοδο των παιδιών είναι η ταπείνωση. Η εμπιστοσύνη στο Θεό δίνει απόλυτη ασφάλεια. Ο Θεός είναι το πάν. Δεν μπορεί κανείς να πει ότι εγώ είμαι το πάν. Αυτό ενισχύει τον εγωισμό. Ο Θεός θέλει να οδηγούμε τα παιδιά στην ταπείνωση. Τίποτε δεν θα κάνουμε κι εμείς καί τα παιδιά χωρίς την ταπείνωση. Θέλει προσοχή, όταν ενθαρρύνετε τα παιδιά.      Στο παιδί δεν πρέπει να λέτε: «Εσύ θα τα καταφέρεις, εσύ είσαι σπουδαίος, είσαι νέος, είσαι ανδρείος, είσαι τέλειος!...». Δεν το ωφελείτε έτσι το παιδί. Μπορείτε όμως να του πείτε να κάνει προσευχή. Να του πείτε: «Παιδί μου, τα χαρίσματα πού έχεις ό Θεός σου τα έδωσε. Προσευχήσου να σου δώσει ο Θεός δυνάμεις, για να τα καλλιεργήσεις καί να πετύχεις. Να σου δώσει ό Θεός τη Χάρη Του». Τούτο 'δώ είναι το τέλειο. Σ' όλα τα θέματα να μάθουν τα παιδιά να ζητούν τη βοήθεια του Θεού.

Στα παιδιά ο συνεχής έπαινος κάνει κακό. Τι λέει ο λόγος του Θεού; «Λαός μου, οι μακαρίζοντες υμάς πλανώσιν υμάς και την τρίβον των ποδών υμών ταράσσουσιν» (Ήσαΐου 3, 12). Όποιος μας επαινεί διαρκώς, μας πλανάει και μας χαλάει τους δρόμους της ζωής μας. Πόσο σοφά είναι τα λόγια του Θεού! Ο έπαινος δεν προετοιμάζει τα παιδιά για καμιά δυσκολία στη ζωή. Και βγαίνουν απροσάρμοστα και τα χάνουν και τελικά αποτυγχάνουν. Τώρα ο κόσμος χάλασε. Στο μικρό παιδάκι λένε όλο επαινετικά λόγια. Μην το μαλώσουμε, μην του εναντιωθούμε, μην το πιέσουμε το παιδί. Μαθαίνει όμως έτσι και δεν μπορεί ν' αντιδράσει σωστά και στην πιο μικρή δυσκολία. Μόλις κάποιος του εναντιωθεί, τσακίζεται, δεν έχει σθένος.

Οι γονείς ευθύνονται πρώτοι για την αποτυχία των παιδιών στη ζωή και οι δάσκαλοι καιί οι καθηγητές μετά. Τα επαινούν διαρκώς. Τους λένε εγωιστικά λόγια. Δεν τα φέρνουν στο Πνεύμα του Θεού. Τ' αποξενώνουν απ' την Εκκλησία. Όταν μεγαλώσουν λίγο τα παιδιά και πάνε στο Σχολείο μ' αυτόν τον εγωισμό, φεύγουν απ' τη Θρησκεία και την περιφρονούν, χάνουν το σεβασμό προς το Θεό, προς τους γονείς, προς όλους. Γίνονται ατίθασα και σκληρά και άπονα, χωρίς να σέβονται ούτε τη Θρησκεία, ούτε το Θεό. Βγάλαμε στη ζωή εγωιστές και όχι Χριστιανούς.

9. Τα παιδιά με τους συνεχείς επαίνους δεν οικοδομούνται.

Τα παιδιά με τους συνεχείς επαίνους δεν οικοδομούνται. Γίνονται εγωιστές και κενόδοξοι. Θα θέλουν σ' όλη τους τη ζωή να τους επαινούν όλοι διαρκώς, έστω κι αν τους λένε καί ψέματα. Δυστυχώς, σήμερα μάθανε όλοι να λένε και ψέματα και τα δέχονται οι κενόδοξοι, είναι η τροφή τους. «Πες το, κι ας είναι ψέμα, κι ας είναι ειρωνεία», λένε. Ο Θεός αυτό δεν το θέλει. Ο Θεός θέλει την αλήθεια. Δυστυχώς, αυτό δεν το καταλαβαίνουν όλοι καί κάνουν το εντελώς αντίθετο.

Τα παιδιά, όταν τα επαινείς συνεχώς, χωρίς διάκριση, τα πειράζει ο αντίθετος. Τους ξεσηκώνει το μυαλό του εγωισμού καί, συνηθισμένα από μικρά στους επαίνους από γονείς καί δασκάλους, προχωρούν ίσως στα γράμματα, αλλά τι το όφελος; Στη ζωή θα βγουν εγωιστές καί όχι Χριστιανοί. Οι εγωιστές δεν μπορούν να είναι ποτέ Χριστιανοί. Οι εγωιστές θέλουν διαρκώς όλοι να τους επαινούν, όλοι να τους αγαπάνε, όλοι να λένε καλά γι αυτούς, πράγμα που ο Θεός μας, η Εκκλησία μας, ο Χριστός μας δεν το θέλει.

Η Θρησκεία μας δεν θέλει αυτόν τον τρόπο, αυτή την αγωγή. Αντίθετα, θέλει τα παιδιά από μικρά να μαθαίνουν στην αλήθεια.  Η αλήθεια του Χριστού τονίζει ότι, άμα επαινείς διαρκώς έναν άνθρωπο, τον κάνεις εγωιστή. Ο εγωιστής είναι ο «μπερδεμένος», ο οδηγούμενος υπό του Διαβόλου και του κακού πνεύματος. Έτσι, μεγαλώνοντας μέσα στον εγωισμό, η πρώτη του δουλειά είναι ν' αρνείται το Θεό και να είναι ένας εγωιστής απροσάρμοστος μέσα στην κοινωνία.

Πρέπει να πεις την αλήθεια, να τη μάθει ο άνθρωπος. Αλλιώς τον υποστηρίζεις στην αμορφωσιά του. Όταν πεις στον άλλο την αλήθεια, αυτός κατατοπίζεται, προσέχει, ακούει και τους άλλους, εγκρατεύεται. Έτσι καί στο παιδί, θα πεις την αλήθεια, θα το μαλώσεις, για να κατατοπισθεί ότι αυτό που κάνει δεν είναι καλό. Τι λέει ο σοφός Σολομών; «Ός φείδεται της βακτηρίας (=μαγκούρας) μισεί τον υιόν αυτού, ο δε αγαπών επιμελώς παιδεύει» (Παροιμ. 13, 24). Όχι όμως να το δέρνεις με τη μαγκούρα. Τότε φεύγουμε απ' τα όρια και γίνεται το αντίθετο. Με τον έπαινο από μικρά τα παιδιά μας τα οδηγούμε στον εγωισμό. Και τον εγωιστή μπορεί και να τον κοροϊδεύεις, αρκεί να του λες ότι είναι καλός, να του φουσκώνεις το εγώ του. Κι έτσι σου λέει: «Α, αυτός πού μ' επαινεί, αυτός είναι καλός». Αυτά δεν είναι σωστά πράγματα. Επειδή ό άνθρωπος μεγαλώνει με τον εγωισμό, αρχίζουν τα «μπερδέματα» μέσα του, υποφέρει, δεν ξέρει Τι να κάνει. Αιτία της ψυχικής ακαταστασίας είναι ο εγωισμός. Αυτό το πράγμα καί οι ίδιοι οι ψυχίατροι, άμα το μελετήσουν, θα το δουν, ότι δηλαδή ο εγωιστής είναι άρρωστος.

Ποτέ δεν πρέπει να επαινούμε τους συνανθρώπους μας και να τους κολακεύουμε, αλλά να τους οδηγούμε στην ταπείνωση καί στην αγάπη του Θεού. Κι ούτε να επιζητούμε εμείς να μας αγαπάνε, λέγοντας επαίνους στους άλλους. Να μαθαίνουμε ν' αγαπάμε κι όχι να ζητούμε να μας αγαπάνε. Ν' αγαπάμε όλους και να κάνουμε θυσίες, όσο μπορούμε μεγάλες, για όλους τους εν Χριστώ αδελφούς ανιδιοτελώς, χωρίς να περιμένουμε επαίνους κι αγάπη απ' αυτούς. Αυτοί θα κάνουνε για μας ό,τι ο Θεός τους λέει. Αν είναι κι εκείνοι Χριστιανοί, θα δώσουνε δόξα στο Θεό, που βρεθήκαμε και τους βοηθήσαμε ή τους είπαμε έναν καλό λόγο.

Έτσι να οδηγείτε και τα παιδιά του Σχολείου. Αυτή είναι η αλήθεια. Αλλιώς γίνονται απροσάρμοστα. Δεν ξέρουν Τι κάνουν καί που βαδίζουν και αιτία είμαστε εμείς, πού τα κάναμε έτσι. Δεν τα οδηγήσαμε στην αλήθεια, στην ταπείνωση, στην αγάπη του Θεού. Τα κάναμε εγωιστές και να το αποτέλεσμα τώρα.

Υπάρχουν όμως καί παιδιά που προέρχονται από γονείς ταπεινούς κι από μικρά όταν είναι, τους μιλάνε για το Θεό καί για την αγία ταπείνωση. Αυτά τα παιδιά δεν δημιουργούν προβλήματα στους συνανθρώπους τους. Δεν θυμώνουν, όταν τους υποδεικνύεις το λάθος τους, αλλά προσπαθούν να το διορθώσουν και προσεύχονται ο Θεός να τους βοηθήσει να μη γίνουν εγωιστές.

Εγώ, Τι να σας πω; "Όταν είχα πάει στο Άγιον Όρος, πήγα σε κάτι Γέροντες αγιότατους. Αυτοί ποτέ δεν μου είπαν «μπράβο». Πάντα με συμβουλεύανε πώς ν' αγαπάω το Θεό καί πώς να είμαι πάντα ταπεινός. Να επικαλούμαι το Θεό να μ' ενισχύει στην ψυχή μου καί να τον αγαπάω πολύ. Ούτε το ήξερα αυτό το «μπράβο», ούτε ποτέ το ζήτησα. Αντίθετα, στενοχωριόμουνα, άμα οι Γέροντες μου δεν με μαλώνανε.                                    

Έλεγα: - Να πάρει η ευχή, δεν ηύρα Γέροντες καλούς!. Ήθελα να με παιδεύουνε, να με μαλώνουνε, να μου φέρονται σκληρά.  Αυτά που σας λέω τώρα, εάν τ' ακούσει ένας Χριστιανός, Τι θα πει;  Θα τα χάσει και θα τ' απορρίψει.  Κι όμως αυτό είναι το σωστό, το ταπεινό, το ακραιφνές.

Σ' όποιον τα πεις αυτά, θα πει: «Τι λες, καλέ;  Άμα δεν επαινέσεις το παιδί, ούτε να διαβάσει μπορεί, ούτε, ούτε...». Μα συμβαίνει αυτό, γιατί έτσι είμαστε εμείς και κάνουμε και το παιδί μας έτσι. Δηλαδή έχουμε ξεφύγει απ' την αλήθεια.

Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι πρέπει να μάθουμε στα παιδιά να ζουν ταπεινά καί απλά καί να μη ζητούν τους επαίνους και τα «μπράβο». Να τα μάθουμε ότι υπάρχει η ταπείνωση, που είναι η υγεία της ζωής.

Η νοοτροπία της σημερινής κοινωνίας κάνει κακό στα παιδιά. Έχει άλλη ψυχολογία, άλλη παιδαγωγική, που απευθύνονται σε παιδιά άθεων. Η νοοτροπία αυτή οδηγεί στην ασυδοσία. Και βλέπετε τα αποτελέσματα στα παιδιά και στους νέους. Φωνάζουν σήμερα οι νέοι. Λένε: «Πρέπει να μας καταλάβετε». Δεν πρέπει όμως να πάμε εμείς σ' αυτούς. Αντίθετα, θα προσευχόμαστε γι' αυτούς, θα λέμε το σωστό, θα το ζούμε, θα το κηρύττουμε, αλλά δεν θα προσαρμοστούμε με το πνεύμα τους. Να μη χαλάσουμε το μεγαλείο της Πίστεως μας. Δεν γίνεται, για να τους βοηθήσουμε, ν' αποκτήσουμε τη δική τους νοοτροπία. Πρέπει να είμαστε αυτοί που είμαστε και να κηρύττουμε την αλήθεια, το φως.

Από τους Πατέρες θα μάθουν τα παιδιά. Η διδασκαλία των Πατέρων θα μάθει στα παιδιά μας για την εξομολόγηση, για τα πάθη, για τις κακίες, πως νικούσαν οι Άγιοι τον κακό εαυτό τους. Κι εμείς θα ευχόμαστε ο Θεός να εγκύψει μέσα τους.

Περισσότερα δείτε στην παρακάτω ηλεκτρονική διεύθυνση: 
Άγιος Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης
http://www.porphyrios.net/